Dankjewel om je huis open te stellen om Oekraïense vluchtelingen tijdelijk op te vangen.
Verblijfsmogelijkheden en rechtspositie voor Oekraïense vluchtelingen
Oekraïners die in België aankomen, kunnen hier 90 dagen visumvrij verblijven. Ze melden hun aanwezigheid op het gemeentehuis en krijgen daar een aankomstverklaring.
Tegelijk besliste Europa over een speciaal verblijfsstatuut ‘tijdelijke bescherming’ voor Oekraïners die gevlucht zijn of niet naar hun land kunnen terugkeren door de oorlog. Om dat statuut te krijgen, moeten Oekraïners zich registreren in Paleis 8 op de Heizel. Met het attest van tijdelijke bescherming, kunnen Oekraïners in de gemeente waar ze verblijven een verblijfskaart A krijgen.
Om de verblijfsmogelijkheden uit te leggen aan Oekraïense vluchtelingen, kunt u gebruikmaken van de infofiches die het Agentschap Integratie en Inburgering uitwerkte in het Nederlands, Engels, Frans, Oekraïens en Russisch
Op de website van de Dienst Vreemdelingenzaken vindt u een wegbeschrijving naar het registratiecentrum op de Heizel. Die is ook in het Oekraïens beschikbaar.
Handvatten voor gastgezinnen
De Nederlandse organisatie Takecarebnb heeft veel ervaring met het opvangen van vluchtelingen bij gastgezinnen.
Op hun website staan 10 aandachtspunten voor gastgezinnen. Ook AFS Vlaanderen heeft in kader van internationale uitwisseling van studenten heel wat tips voor gastgezinnen, die ook in deze context bruikbaar zijn.
Taal is vaak de grootste uitdaging bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen bij u thuis. Het Agentschap Integratie en Inburgering werkte fiches uit met Nederlands-Oekraïense woorden en pictogrammen rond de thema’s ‘Hoe voel je je?’, ‘Heb je iets nodig?’ en ‘Kleren’. Die helpen u om te communiceren met de Oekraïense vluchtelingen die u thuis opvangt.
Goed om te weten:
- Kinderen kunnen naar school, maar dit is niet verplicht.
- Je ontvangt voorlopig geen vergoeding voor de opvang die je aanbiedt. Vanuit de overheid werden nog geen regels opgesteld voor bijvoorbeeld kost en inwoon.
- Je stelt je verblijfplaats enkel ter beschikking voor deze crisissituatie en dus de noodopvang van Oekraïense vluchtelingen. Het gaat niet om andere noodsituaties.
- Elke Oekraïense persoon die een verblijfsaanvraag indient, wordt op voorhand gescreend door het Nationaal Crisiscentrum.
- Het opvangen van Oekraïense vluchtelingen binnen je gezin heeft geen invloed op je belastingen, uitkering, ...
- De dienst Burgerzaken en het Sociaal Huis fungeren als aanspreekpunt.
- Komt een Oekraïnse persoon rechtstreeks bij jou terecht, hou er dan rekening mee dat deze zich met zijn/haar identiteitsdocumenten moet melden in het registratiecentrum aan de Waterloolaan, 121, 1000 Brussel, om tijdelijke bescherming aan te vragen.
- Wees je er van bewust dat de opvangsituatie enige tijd kan duren en dat de impact op jullie persoonlijk leven vrij groot kan zijn.
Nuttige info
- De infolijn van Vluchtelingenwerk Vlaanderen geeft antwoorden op een waaier van vragen over opvang en integratie van vluchtelingen en asielzoekers. Ook burgers die Oekraïners opvangen kunnen hun vragen aan het expertenteam stellen. Oekraïners worden bovendien geholpen in hun eigen taal. Vluchtelingenwerk Vlaanderen kan hen ook doorschakelen voor psychologische ondersteuning in het Oekraïens.
- Het Agentschap Integratie en Inburgering vertaalde de al bestaande publicatie ‘Slecht slapen, piekeren en stress?’ voor mensen met een migratieachtergrond, nu ook in het Oekraïens. De brochure bestaat ook in het Nederlands, Arabisch, Dari, Engels, Frans, Farsi, Pashto, Roemeens, Russisch en Somali.
- Het Rode Kruis heeft tips rond omgaan met psychische problemen bij Oekraïense vluchtelingen.
- Voelt u zich door de situatie in Oekraïne angstig, boos of gestresseerd en wilt u met iemand praten? Bel gratis naar Tele-onthaal op het nummer 106, 24 uur op 24, elke dag van de week. Kinderen of jongeren kunnen ook bellen naar Awel via het nummer 102.
- Hebt u nood aan een gesprek met een professionele hulpverlener of aan psychosociale begeleiding? Dan kunt u terecht bij een CAW.
- Wilt u geweld, misbruik of kindermishandeling melden? Bel 1712. Van maandag tot en met vrijdag van 9 tot 18 uur.